آیین نامه های قانون هوای پاک
آیین نامه اجرایی تبصره (3) ماده (3) قانون هوای پاک مصوب 1397/6/21 هیات وزیران
ماده 1- در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به‌كار مي‌روند:
الف – مواقع (شرايط) اضطرار آلودگي هوا: مواقعي كه استمرار پايداري جوي (بر اساس اعلام سازمان هواشناسي كشور) يا افزايش ميزان غلظت آلاينده‌ها (بر اساس اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با همكاري سازمان حفاظت محيط‌زيست) در كوتاه مدت، سلامت انسان و محيط‌زيست را دچار مخاطره جدي كند.
ب – كارگروه: كارگروه استاني هماهنگي شرايط اضطرار آلودگي هوا موضوع ماده (4) اين آيين‌نامه
پ – شاخص كيفيت هوا (AQI): عددي بدون واحد كه نشان‌دهنده وضعيت كيفي هوا است.
ماده 2- طبقات كيفيت هوا بر اساس شاخص كيفيت هوا به‌شرح جدول زير تعيين مي‌شود:
| ردیف | عدد شاخص | رنگ شاخص | طبقه كيفيت هوا |
| 1 | 0-50 | سبز | پاك |
| 2 | 51-100 | زرد | قابل قبول |
| 3 | 101-150 | نارنجي | ناسالم براي گروه‌هاي حساس |
| 4 | 151-200 | قرمز | ناسالم |
| 5 | 201-300 | بنفش | بسيار ناسالم |
| 6 | بيشتر از 300 | قهوه‌اي | خطرناك |
تبصره – دستورالعمل محاسبه و اعلام شاخص كيفيت هوا توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با همكاري سازمان حفاظت محيط‌زيست ظرف يك‌ماه از تاريخ ابلاغ اين آيين‌نامه تهيه و ابلاغ مي‌شود.
ماده3- فرايند تشخيص شرايط اضطرار و اقدامات مربوط به‌شرح زير است:
الف – سازمان هواشناسي كشور موظف است ظرف حداقل (96) ساعت قبل از وقوع شرايط پايدار جوي، هشدار لازم را به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اعلام كند.
ب- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي موظف است بلافاصله و ظرف حداكثر (12) ساعت بعد از اعلام سازمان هواشناسي كشور، نظر صريح خود در مورد وقوع شرايط اضطرار را به‌كارگروه اعلام كند.
پ- درصورت تأييد وقوع شرايط اضطرار توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، كارگروه موظف است بلافاصله تشكيل جلسه دهد و ظرف حداكثر (12) ساعت تصميمات لازم را با اولويت پيشگيري از وقوع شرايط اضطرار، به‌منظور حفظ سلامت انسان و محيط‌زيست در چهارچوب دستورالعمل ابلاغي وزير كشور اتخاذ و اعلام كند.
تبصره- در راستاي ماده (26) قانون هواي پاك، كليه اطلاعات جمع‌آوري شده توسط شبكه ملي هشدار و پيش آگاهي رخدادهاي سيل، طوفان و گرد و غبار كه توسط سازمان هواشناسي كشور با همكاري سازمان حفاظت محيط‌زيست راه‌اندازي و تكميل مي‌شود، بايد در اختيار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي قرار گيرد.
ماده 4- به‌منظور اتخاذ تصميمات لازم در مواقع اضطرار آلودگي هوا، كارگروه با تركيب زير تشكيل مي‌شود:
الف – استاندار و درصورت عدم حضور وي، معاون عمراني استانداري به‌عنوان رييس كارگروه.
ب – مديركل حفاظت محيط‌زيست استان به‌عنوان دبيركارگروه
پ – مديركل هواشناسي استان
ت – معاون بهداشتي يكي از دانشگاه‌هاي علوم پزشكي مستقر در استان به تشخيص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و رييس شبكه بهداشت و درمان شهرستان ذي‌ربط حسب مورد
ث – مديركل آموزش و پرورش استان
ج – رييس پليس راهنمايي و رانندگي استان
چ – مديركل بحران استانداري
ح – شهردار مركز استان و شهردار شهرهاي ذي‌ربط حسب مورد.
تبصره 1- در مواقع لزوم به تشخيص استاندار، نمايندگان ساير دستگاه‌هاي ذي‌ربط و بخش‌هاي غيردولتي مرتبط بدون حق رأي به‌كارگروه دعوت مي‌شوند.
تبصره 2- اطلاع‌رساني لازم از طريق رسانه‌هاي رسمي جمعي، مجازي و مكتوب در خصوص شرايط هوا و تصميمات اتخاذ شده توسط كارگروه، صرفاً از سوي رييس كارگروه و در غياب ايشان دبير كارگروه انجام خواهد گرفت.
تبصره 3- اتخاذ تصميم در مورد تعطيلي دستگاه‌هاي اجرايي و بانك‌ها براي يك روز كامل يا بيشتر، صرفاً با هماهنگي رييس‌جمهور يا معاون اول رييس‌جمهور امكان‌پذير است.
ماده 5- وظايف كارگروه عبارت است از برنامه‌ريزي و اتخاذ تصميمات لازم به‌منظور:
الف- كاهش انتشار آلاينده‌ها از منابع آلاينده ثابت و متحرك.
ب – كاهش آثار سوء ناشي از آلودگي هوا بر سلامت از راه‌هاي مختلف از جمله كاهش مواجهه افراد جامعه با آلاينده‌ها بر اساس طبقات اعلامي موضوع ماده (2) اين آيين‌نامه.
تبصره- در شرايط پيش‌بيني يا تداوم آلودگي هوا بيش از (48) ساعت تدابير لازم بر اساس يك طبقه بالاتر از شاخص كيفيت هوا اتخاذ مي‌شود.
پ – وضع ممنوعيت‌ها و محدوديت‌هاي زماني، مكاني و نوعي براي فعاليت منابع ثابت و متحرك تشديدكننده آلودگي هوا.
ت – تنظيم و ابلاغ اقدامات مستمر لازم‌الاجرا از سوي دستگاه‌هاي مختلف در مواقع اضطرار.
ماده 6 – دستگاه‌هاي موضوع ماده (5) قانون مديريت خدمات كشوري (مصوب 1386) و اشخاص غيردولتي و ارايه دهندگان خدمات عمومي موظف به اجراي مصوبات كارگروه هستند.
آيين نامه اجرايي ماده (7) قانون هواي پاك
مصوب 1397/6/21 هیات وزیران
ماده 1- در اين آيين‌نامه، اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به‌كار مي‌روند:
الف- محدوده ممنوعه تردد: محدوده‌هاي جغرافيايي مشخص در داخل محدوده شهر كه عبور و مرور براي تمام يا برخي از وسايل‌نقليه موتوري بهصورت دايم يا موقت در آنها ممنوع است.
ب- وسايل‌نقليه عمومي: وسايل‌نقليه جمعي كه در شبكه حمل‌ونقل عمومي شهري براي خدمات‌رساني به عموم شهروندان به‌كارگرفته مي‌شوند.
ماده 2- اعمال ممنوعيت‌ها يا محدوديت‌هاي زماني، مكاني و نوعي تردد وسايل‌نقليه موتوري به‌منظور كاهش آلودگي هوا و ساماندهي سفرهاي روزانه شهري به پيشنهاد سازمان حفاظت محيط‌زيست يا شهرداري يا پليس راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران و تأييد شوراي هماهنگي ترافيك شهرهاي استان و در تهران شوراي حمل‌ونقل ترافيك تهران با رعايت ضوابط شوراي‌عالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور انجام مي‌شود.
ماده 3- وسايل‌نقليه مجاز به ورود و تردد در محدوده‌هاي ممنوعه تردد بايد داراي مجوز از شهرداري مربوط باشند.
تبصره 1- مجوز وسايل‌نقليه امداد حوادث آب، برق، مخابرات و گاز، وسايل‌نقليه خدماتي و حمل‌ونقل عمومي بار و مسافر در حد تعداد مورد نياز و با رعايت محدوديت‌هاي موضوع مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافيك مربوط بر اساس مصوبه شوراي هماهنگي ترافيك استان و در شهر تهران، بر اساس مصوبه شوراي حمل‌ونقل ترافيك شهر تهران توسط شهرداري صادر مي‌شود.
تبصره 2- عوارض مربوط به صدور مجوز تردد انواع وسايل‌نقليه در محدوده‌هاي ممنوعه تردد به تفكيك وسايل‌نقليه برقي، هيبريدي و فسيلي پس از تصويب شوراي اسلامي شهر و با رعايت قوانين و مقررات مربوط، توسط شهرداري مربوط اخذ مي‌شود.
تبصره 3- وسايل‌نقليه انتظامي، آتش نشاني و فوريت‌هاي پزشكي (اورژانس) از شمول اين ماده مستثني مي‌باشند.
ماده 4- شهرداري‌ها موظفند ضمن اطلاع‌رساني عمومي در مورد محدوده‌ها و ساعات ممنوعه تردد از طريق رسانه‌هاي همگاني، علايم ويژه راهنمايي يا وسايل اطلاع‌رساني الكترونيك و مخابراتي، با هماهنگي پليس راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران در مبادي ورودي به محدوده ممنوعه تردد و در داخل آن هشدارهاي لازم را به عموم افراد بدهند.
ماده 5- شهرداري‌ها موظفند پيش از اعمال محدوده‌هاي ممنوعه تردد، سامانه حمل‌ونقل عمومي متناسب با تقاضا را در اين مناطق پيش‌بيني و تأمين نمايند، به‌طوري كه از ابتداي برقراري اين محدوده‌ها اختلالي در تردد شهروندان ايجاد نشود.
ماده 6- وزارتخانه‌هاي دادگستري، راه و شهرسازي و كشور موظفند جريمه‌هاي عبور از محدوده‌هاي ممنوعه تردد موضوع اين آيين‌نامه را با رعايت ماده (21) قانون رسيدگي به تخلفات رانندگي (مصوب 1389) به‌نحوي پيشنهاد و به‌روزرساني نمايند كه ميزان جريمه‌هاي مذكور از بازدارنگي لازم براي ورود به محدوده‌هاي ممنوعه تردد برخوردار باشند.
ماده 7- به‌منظور توسعه كاربرد وسايل‌نقليه عمومي، كليه دستگاه‌هاي اجرايي دولتي مي‌توانند در چهارچوب قوانين و مقررات و در حدود اعتبارات مصوب مربوط، نسبت به راه‌اندازي وسيله (سرويس) رفت و آمد كاركنان در قالب خريد خدمت از بخش خصوصي و تعاوني مشروط به اينكه كليه وسايل‌نقليه ديزلي مورد استفاده در سرويس‌هاي مذكور داراي عمر كمتر از پنج سال يا داراي پالايشگر(فيلتر) دوده استاندارد يا گازسوز يا برقي باشند، اقدام نمايند.
تبصره – دستورالعمل اجرايي اين ماده ظرف يك‌ماه از تاريخ ابلاغ اين تصويب نامه توسط وزارت كشور و سازمان‌هاي اداري و استخدامي كشور و برنامه و بودجه كشور تدوين و ابلاغ مي‌شود.
آيين‌نامه اجرايي ماده 8 قانون هواي پاك
مصوب 1397/6/21 هیات وزیران
ماده 1- جدول سن فرسودگي انواع خودروها به‌شرح زير تعيين مي‌شود:
ماده 2- براي خودروهاي سنگين و نيمه سنگين با قواي محركه تركيبي (هيبريدي) سن فرسودگي بر اساس قوه محركه احتراقي تعيين مي‌شود.
ماده 3- سن مجاز تردد خودروهاي رديف‌هاي (1)، (1-3)، (2-3) و (7) در محدوده شهرهاي تهران، مشهد، شيراز، اصفهان، تبريز، اراك، كرج و اهواز به ميزان دوسال كمتر از سن مندرج در جدول موضوع ماده (1) اين آيين‌نامه تعيين مي‌شود.
ماده 4- در موارد زير، دوسال به سن فرسودگي موضوع جدول ماده (1) اين آيين‌نامه اضافه مي‌شود:
الف- كليه خودروهاي ديزلي درصورت نصب پالايشگر (فيلتر) دوده استاندارد حداقل دوسال قبل از رسيدن به سن فرسودگي موضوع ماده (1) اين آيين‌نامه.
ب- تعويض واكنش‌ساز (كاتاليست) و سامانه (سيستم) آلايندگي اگزوز براي تاكسي‌هاي رديف (2-2) جدول موضوع ماده (1) اين آيين‌نامه.
تبصره- سازوكار اجرايي اين ماده توسط وزارت كشور با همكاري سازمان حفاظت محيط‌زيست و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران ظرف سه‌ماه تدوين و ابلاغ مي‌شود.
ماده 5 – نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مكلف است برابر ماده (8) قانون هواي پاك- مصوب 1396- با جريمه تردد خودروهاي فرسوده مندرج در جدول جريمه‌هاي تخلفات مربوط به حمل‌ونقل و عبور و مرور در كليه نقاط كشور و مناطق آزاد تجاري- صنعتي و ويژه اقتصادي و اصلاحات بعدي آن اعمال قانون نمايد.
ماده 6 – آن دسته از خودروهاي ناوگان حمل‌ونقل عمومي بار و مسافر كه در طرح‌هاي نوسازي اعلام شده توسط دولت ثبت‌نام نموده‌اند، تا زمان تحويل خودروي جديد و حداكثر تا پايان سال 1398 از مقررات مربوط به خودروهاي فرسوده موضوع ماده (8) قانون هواي پاك مستثني مي‌باشند.
تبصره- درصورتي‌كه خودروهاي جديد موضوع طرح‌هاي فوق‌الذكر آماده تحويل باشند و مالكان خودروهاي مربوط از انجام اقدامات تكميلي و يا پرداخت مبالغ مربوط به خريد خودروي جديد در موعد مقرر استنكاف نمايند، استثناي موضوع اين ماده در خصوص خودروهاي مذكور از تاريخ پايان فرصت اقدام مالكان آنها، لغو مي‌شود.
دستورالعمل اجرايي اين ماده توسط وزارتخانه‌هاي كشور و راه و شهرسازي با همكاري سازمان حفاظت محيط‌زيست و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران تهيه و ابلاغ مي‌شود.
ماده 7- وزارتخانه‌هاي كشور و راه و شهرسازي موظفند ظرف سه‌ماه نسبت به تدوين ساير راه كارهاي كاهش سن ناوگان حمل‌ونقل عمومي بار و مسافر علاوه بر طرح‌هاي نوسازي اعلام شده ازسوي دولت و ارايه آنها به مراجع تصويب مربوط اقدام نمايند.
ماده 8- خودروهاي موضوع تصويبنامه شماره 73671/ت50234هـ مورخ 1395/6/17 مربوط به آيين‌نامه شناسايي و صيانت از وسيله‌هاي نقليه تاريخي، از شمول اين آيين‌نامه مستثني مي‌باشند.
ماده 9- از تاريخ ابلاغ اين تصويبنامه، رديف (4) تصويبنامه شماره 92308/ت40587ك مورخ 1387/6/7 و اصلاحات بعدي آن و رديف (1) تصويبنامه 212326/ت46320هـ مورخ 1390/12/16 لغو مي‌شوند.
آيين‌نامه اجرايي تبصره ماده 14 قانون هواي پاك مصوب 1397/6/21 هیات وزیران
ماده 1- در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به‌كار مي‌روند:
الف- قانون: قانون هواي پاك – مصوب 1396-
ب- سازمان: سازمان حفاظت محيط‌زيست
پ- واحدهاي آلاينده: كليه مراكز صنعتي، توليدي، معدني، خدماتي، عمومي و كارگاهي آلاينده موضوع ماده (14) قانون.
ت- كارگروه: كارگروه تدوين طرح انتقال واحدهاي آلاينده موضوع ماده (3) اين آيين‌نامه.
ماده 2- سازمان موظف است از طريق بازرسان ادارات كل يا آزمايشگاه‌هاي معتمد بهصورت دوره‌اي از خروجي واحدهاي آلاينده نمونه‌برداري كند و درصورت مشاهده هرگونه عدم تطابق با حدود مجاز مصوب، چنانچه تشخيص دهد كه كاهش يا از بين بردن آلودگي واحدها فقط از طريق انتقال تمام يا بخشي از خطوط توليد يا تأسيسات يا اماكن آنها به نقاط مناسب ممكن است يا با مشورت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، ادامه فعاليت آن واحدها موجب به خطر افتادن سلامت ساكنان مناطق مسكوني مي‌شود، حداكثر ظرف سه روز كاري نظر خود را بهصورت كتبي به واحد مربوط اعلام كند. شيوه‌نامه تشخيص موضوع اين ماده ظرف سه‌ماه از تاريخ ابلاغ اين آيين‌نامه توسط سازمان تدوين و ابلاغ مي‌شود.
ماده 3- واحد يا واحدهاي آلاينده موضوع ماده (2) اين آيين‌نامه موظفند حداكثر ظرف هفت روز كاري پس از اعلام سازمان، گزارش توجيهي شامل توضيحات تكميلي يا راهكارهاي جايگزين براي رفع آلودگي مربوط را ارايه كنند. سازمان ضمن بررسي گزارش يادشده با دعوت از نماينده واحد مربوط حداكثر ظرف هفت روز كاري، نتيجه بررسي خود را به واحد يا واحدهاي مذكور اعلام مي‌كند. چنانچه به تشخيص سازمان، انتقال تمام يا بخشي از خطوط توليدي يا تأسيسات يا اماكن آنها ضروري باشد، نظر سازمان همزمان با اعلام به واحد مربوط، به‌كارگروه تدوين طرح انتقال واحدهاي آلاينده ارسال مي‌شود تا كارگروه، طرح انتقال مربوط شامل همه ابعاد موضوع از جمله مكان، زمان و مهلت انتقال تمام يا بخشي از خطوط توليدي يا تأسيسات يا اماكن آنها را با رعايت قوانين و مقررات مربوط تنظيم و ابلاغ كند. پيش‌نويس طرح يادشده براي طرح در كارگروه، توسط دبيرخانه كارگروه تدوين مي‌شود.
تبصره 1- كارگروه به رياست معاون عمراني وزارت كشور و عضويت نمايندگان وزارتخانه‌هاي صنعت، معدن و تجارت، جهادكشاورزي، راه و شهرسازي، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، نيرو، نفت، سازمان برنامه و بودجه كشور، سازمان و استانداري مربوط تشكيل مي‌شود. دبيرخانه كارگروه در سازمان مستقر است.
تبصره 2- كارگروه مي‌تواند وظيفه خود را در مورد گروهي از واحدهاي آلاينده به تشخيص خود، به‌كارگروه استاني به رياست معاون عمراني استانداري و عضويت مديران كل استاني وزارتخانه‌هاي صنعت، معدن و تجارت، جهادكشاورزي، راه و شهرسازي، نيرو (مديران عامل شركت‌هاي آب و فاضلاب شهري و روستايي استان و توزيع نيروي برق استان)، نفت (مدير منطقه ذي‌ربط شركت ملي پخش فراورده‌هاي نفتي و مديرعامل شركت گاز استان) مديركل استاني سازمان، رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان و رييس دانشگاه علوم پزشكي مركز استان واگذار كند.
ماده 4- استانداري‌ها موظفند در چهارچوب مصوبات شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان و با لحاظ قوانين و مقررات مربوط، ملاحظات آمايش سرزمين و نوع فعاليت‌ها هر دسته از واحدهاي موضوع ماده (14) قانون، به‌منظور جانمايي و شناسايي محل‌هاي مناسب انتقال واحدهاي مذكور اقدام و فهرست تفصيلي محل‌هاي يادشده را ظرف سه‌ماه از تاريخ ابلاغ اين آيين‌نامه به‌كارگروه پيشنهاد كنند.
ماده 5- وزارتخانه‌هاي صنعت، معدن و تجارت و جهادكشاورزي موظفند در مورد آن دسته از واحدهاي مشمول طرح انتقال كه استقرار اوليه و بهره‌برداري از آنها با رعايت قوانين و مقررات مربوط صورت گرفته باشد، درصورت تمايل واحدهاي مذكور به انتقال به شهرك‌هاي صنعتي يا كشاورزي، نسبت به تخصيص زمين و امكانات با اولويت و اعمال حداكثر تسهيلات و مشوق‌هاي قانوني اقدام كنند.
تبصره 1- به‌منظور تسهيل اجراي طرح انتقال، سازمان برنامه و بودجه كشور موظف است از محل منابع موضوع ماده (33) قانون، اعتبارات لازم جهت تأمين يارانه سود تسهيلات اعطايي به واحدهاي موضوع اين ماده را در لوايح بودجه سنواتي پيش‌بيني كند.
تبصره 2- سازمان برنامه و بودجه كشور موظف است با همكاري وزارتخانه‌هاي صنعت، معدن و تجارت و جهادكشاورزي حسب مورد، از طريق تفاهم با بانك‌هاي عامل و با تأمين اعتبارات لازم در چهارچوب قوانين و مقررات مربوط، پرداخت تسهيلات ارزان قيمت يا تسهيلات در قالب وجوه اداره شده به واحدهاي موضوع اين ماده را تسهيل كند.
ماده 6 – مستنكف از طرح انتقال مصوب كارگروه با حكم مرجع قضايي صالح، به پرداخت جزاي نقدي معادل سه درصد (3%) درآمد سالانه ناخالص همان واحد بر اساس اعلام سازمان امور مالياتي كشور، محكوم مي‌شود.
ماده 7 – اين آيين‌نامه مانع اجراي ساير مصوبات از جمله ضوابط و معيارهاي استقرار واحدها و فعاليت‌ها صنعتي و توليدي موضوع تصويبنامه شماره 78946/ت39127هـ مورخ 1390/4/15 نخواهد بود.
ماده 8 – مسؤوليت نظارت بر اجراي اين آيين‌نامه برعهده سازمان است و گزارش عملكرد سالانه آن توسط سازمان به دفتر هيأت دولت ارسال مي‌شود.
آيين‌نامه اجرايي تبصره 3 ماده 16 قانون هواي پاك مصوب 1397/6/21
ماده 1- در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به‌كار مي‌روند:
الف – قانون: قانون هواي پاك – مصوب 1396-
ب – سازمان: سازمان حفاظت محيط‌زيست
پ – دستگاه: دستگاه‌هاي اجرايي داراي مركز يا مراكز طبقه‌بندي شده مشمول اين آيين‌نامه
ت – مراكز: مراكزي كه بر اساس قوانين و مقررات مربوط، مشمول يكي از طبقات امنيتي يا حفاظتي مي‌باشند.
ماده 2- سازمان موظف است ظرف يك‌ماه از تاريخ تصويب اين آيين‌نامه، دستورالعمل نحوه پايش آلاينده‌ها و حدود مجاز مربوط و اقدامات اصلاحي را به دستگاه‌ها و مراكز اعلام و نسبت به آموزش‌هاي دوره‌اي براي كارشناسان مرتبط در مراكز اقدام نمايد.
تبصره – اعلام نتايج سنجش و پايش موضوع اين آيين‌نامه در قالب كاربرگ (فرم) نمونه‌اي است كه حسب مورد توسط سازمان با كسب نظر دستگاه‌ها تهيه و به دستگاه‌هاي مذكور ابلاغ مي‌شود.
ماده 3- مراكز موظفند بهصورت مستمر نسبت به پايش و سنجش آلاينده‌هاي هوا طي برنامه زمان‌بندي مورد توافق با سازمان و در چهارچوب دستورالعمل موضوع ماده (2) اين آيين‌نامه اقدام و فرايند اقدام و نتايج را مستندسازي نمايند.
تبصره 1- پايش حدود مجاز مذكور توسط آزمايشگاه‌هاي معتمد كه صلاحيت امنيتي آنها توسط مراجع ذي‌ربط تأييد شده است، انجام مي‌شود. درمواردي‌كه آزمايشگاه دستگاه‌هاي مربوط به تأييد سازمان برسد، پايش رعايت حدود مجاز آلاينده‌ها در دوره زماني اعتبار تأييديه صادر شده از سوي سازمان، توسط آزمايشگاه مذكور انجام مي‌شود.
تبصره 2- درصورت درخواست سازمان براي اخذ نتايج گزارش پايش و سنجش موضوع اين ماده و نحوه اصلاحات لازم به‌منظور رفع نواقص احتمالي، موضوع توسط بالاترين مقام سازمان بهصورت مكتوب به دستگاه ارسال مي‌شود و دستگاه درصورت عدم مغايرت با اصول حفاظتي، نتايج را بهصورت مقتضي و از طريق بالاترين مقام دستگاه به سازمان ارسال مي‌نمايد.
ماده 4- بازرسان سازمان در دوره‌هاي زماني تعيين شده در دستورالعمل موضوع ماده (2) اين آيين‌نامه به دستگاه مراجعه و نتايج پايش انتشار آلاينده‌هاي مربوط را ملاحظه و درصورت مشاهده عدم تطابق مراتب را به سازمان گزارش مي‌نمايند.
تبصره – بازرسان موضوع اين ماده بايد از كاركنان رسمي يا پيماني سازمان بوده و صلاحيت آنها به تأييد مراجع امنيتي ذي‌ربط رسيده باشد.
ماده 5 – درصورت هر گونه عدم تطابق نتايج سنجش آلاينده‌ها با حدود مجاز مربوط، مركز مربوط موظف است بلافاصله اقدامات اصلاحي را با رعايت دستورالعمل سازمان معمول و گزارش اقدامات مذكور را در چهارچوب برنامه زمان‌بندي مورد توافق با سازمان، به سازمان ارايه نمايد.
ماده 6- درصورت دريافت يا انتشار اخبار و گزارش‌هايي مبني بر آلايندگي مراكز طبقه‌بندي شده و مخاطرات ناشي از آن، سازمان موظف است جهت پاسخ به افكار عمومي، موضوع را از دستگاه‌هاي ذي‌ربط پيگيري نموده و دستگاه‌ها موظف به ارايه مستندات و مدارك مورد نياز سازمان در چهارچوب اصول حفاظتي مي‌باشند.
ماده 7- سازمان موظف است نسبت به حفظ و نگهداري اسناد و اطلاعات مرتبط با دستگاه و مراكز طبقه‌بندي شده تمهيدات تأميني و حفاظتي لازم را به‌عمل آورد. هر گونه نسخه‌برداري، روگرفت، انتشار، واگذاري اطلاعات مربوط به دستگاه و مراكز به فرد يا دستگاه (ارگان) ديگر ممنوع و ارسال و ارايه هر گونه اطلاعات مربوط به دستگاه منوط به رعايت ماده (13) قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات (مصوب 1388) است.
آيين‌نامه اجرايي ماده 17 قانون هواي پاك مصوب 1397/6/21 هیات وزیران با اصلاحات بعدی
ماده ۱- در اين آيين‌نامه، اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به‌كار مي‌روند:
الف- قانون: قانون هواي پاك – مصوب ۱۳۹۶-
ب- سازمان: سازمان حفاظت محيط‌زيست
پ- شركت‌هاي بازرسي: شركت‌هاي بازرسي معاينه فني مورد تأييد سازمان ملي استاندارد ايران
ماده 2- مالكان، مسؤولان يا رؤساي مراكز موضوع تبصره (1) ماده (17) قانون مكلفند نسبت به معاينه فني موتورخانه‌ها و ساير سامانه‌هاي احتراقي خود و دريافت گواهي از سازمان ملي استاندارد ايران برابر استاندارد مربوط اقدام نمايند. بازه‌هاي زماني معاينه فني مذكور نبايد از زمان يك‌سال مقرر در قانون بيشتر باشد.
ماده 3- تعرفه هزينه‌هاي انجام معاينه‌هاي فني موضوع اين آيين‌نامه بر اساس نفر – ساعت كار كارشناسي لازم به تفكيك موتورخانه و ساير سامانه‌هاي احتراقي به پيشنهاد سازمان ملي استاندارد ايران به تصويب شوراي‌عالي استاندارد مطابق با بند (7) ماده (35) قانون تقويت و توسعه نظام استاندارد – مصوب 1396- مي‌رسد.
تبصره- تأمين هزينه معاينه فني موضوع اين آيين‌نامه برعهده ذي‌نفع موضوع تبصره (1) ماده (17) قانون مي‌باشد.
ماده 4- شركت‌هاي بازرسي موظفند بلافاصله پس از سنجش آلاينده‌ها و تطبيق نتيجه با استاندارد مربوط، نسبت به تهيه و ارسال گزارش آن به سازمان ظرف دو روز كاري اقدام نمايند. سازمان موظف است ظرف سه روز كاري پس از وصول گزارش شركت‌هاي مذكور به ذي‌نفع موضوع تبصره (1) ماده (17) قانون به جهت ضرورت رفع آلودگي در مهلتي كه برابر دستورالعمل ابلاغي سازمان تعيين مي‌شود تذكر كتبي دهد. درصورت عدم اقدام ذي‌نفع مذكور در مهلت مقرر، سازمان موظف است ظرف سه روز كاري مراتب را به مراجع ذي‌صلاح جهت اعمال مجازات و جرايم مربوط برابر ماده (17) قانون اعلام نمايد.
ماده 5 – سازمان ملي استاندارد ايران مكلف است سامانه اطلاعات تحت وب براي ثبت اطلاعات متقاضيان، اطلاعات گزارش‌هاي معاينه فني و اقدامات اصلاحي براي نظارت بر اجراي معاينه فني را با قابليت دسترسي سازمان و شركت ملي گاز ايران به اطلاعات سامانه مذكور ايجاد نمايد.
تبصره 1- بانك اطلاعات اوليه اين سامانه شامل مشخصات مشترك از قبيل شماره اشتراك، نشاني و نوع سامانه احتراقي مورد استفاده، توسط شركت ملي گاز ايران تهيه و به سازمان ملي استاندارد ايران ارايه مي‌شود.
تبصره 2- گزارش‌هاي ادواري با توجه به اطلاعات سامانه، توسط سازمان توليد و به‌عنوان مرجع اطلاعات لازم جهت اعمال جرايم و تشويق‌هاي موضوع اين آيين‌نامه استفاده خواهد شد.
ماده 6- سازمان ملي استاندارد ايران موظف است ضمن تهيه، به‌روزرساني و اجراي برنامه توسعه شركت‌هاي بازرسي، به‌نحوي در ساماندهي شركت‌هاي مذكور اقدام نمايد كه هيچ‌گونه تأخيري در انجام معاينات فني دوره‌اي موضوع قانون ايجاد نشود. همچنين سازمان يادشده موظف است ضمن نظارت بر فعاليت شركت‌هاي بازرسي درصورت مشاهده تخلف، علاوه بر برخورد قانوني مربوط، نسبت به بررسي مجدد صلاحيت آنها و درصورت لزوم لغو آن اقدام نمايد.
ماده 7 (اصلاحی 1397/11/24)- سازمان برنامه و بودجه كشور موظف است به پيشنهاد سازمان، به‌منظور تشويق بهره‌برداران موضوع ماده (17) قانون به رفع آلودگي مربوط، رديف مستقلي از محل منابع ماده (33) قانون، در لوايح بودجه سنواتي پيش‌بيني نمايد تا درصورت اخذ گواهي تطابق با استاندارد در معاينات فني دوره‌اي موضوع ماده (2) اين آيين‌نامه، بهصورت حداقل دو دوره متوالي يا كاهش انتشار آلاينده‌ها از موتورخانه‌ها و ساير سامانه‌هاي احتراقي از طريق استفاده از مشعل‌ها و ديگ‌هاي با انتشار پايين آلاينده‌ها (مانند ديگ‌هاي چگالشي و مشعل‌هاي پيش‌آميخته)، استفاده از سامانه واپايش (سيستم كنترل) هوشمند احتراق مشعل و يا استفاده از انواع فنآوري (تكنولوژي) جذب آلاينده‌ها در دودكش (مانند پالايشگر (فيلتر)ها و كاتاليزگر (كاتاليست)ها)، بخشي از هزينه بازرسي مجدد بر اساس دستورالعمل ابلاغي سازمان تأمين و پرداخت شود.
ماده 8- سازمان موظف است دستورالعمل ارايه تسهيلات موضوع ماده (33) قانون از محل صندوق ملي محيط‌زيست را ظرف سه‌ماه از ابلاغ اين آيين‌نامه تدوين و ابلاغ نمايد.
ماده 9- بهره‌برداران موضوع ماده (17) قانون كه حدود مجاز انتشار آلاينده‌ها را رعايت نكنند، درصورتي‌كه پس از يك مرتبه تذكر كتبي توسط سازمان، اقدامي براي رفع آلودگي در مهلت مقرر برابر دستورالعمل ابلاغي سازمان انجام ندهند، حسب مورد مشمول جريمه مطابق تبصره‌هاي (1) و (2) ماده (17) قانون مي‌شوند.
ماده 10- مسؤوليت نظارت بر حسن اجراي اين آيين‌نامه برعهده سازمان مي‌باشد.
آيين‌نامه اجرايي ماده (29) قانون هواي پاك مصوب 1397/6/21 هیات وزیران
ماده 1- در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به‌كار مي‌روند:
الف- قانون: قانون هواي پاك- مصوب 1396-
ب- سازمان: سازمان حفاظت محيط‌زيست
پ- آلودگي صوتي: پخش و انتشار هرگونه صدا و ارتعاش بيش از حد مجاز
ت- منابع و كانون‌هاي آلودگي صوتي: انواع منابع ثابت و متحرك مولد صدا و ارتعاش بيش از حد مجاز
ث- عامل آلودگي صوتي: هر شخص حقيقي يا حقوقي كه اداره يا تصدي منابع و كانون‌هاي آلودگي صوتي را برعهده داشته باشد.
ماده 2- هرگونه اقدامي كه موجبات آلودگي صوتي را فراهم نمايد ممنوع است. حدود مجاز آلودگي صوتي به‌شرح پيوست كه تأييد شده به مهر دفتر هيأت دولت است، تعيين مي‌شود.
ماده 3- سازمان موظف است ضمن شناسايي منابع و كانون‌هاي آلودگي صوتي ميزان آلودگي آنها را بر اساس حدود مجاز تعيين و مراتب را به همراه مهلت رفع آلودگي مذكور به عامل آلودگي صوتي ابلاغ نمايد. مهلت يادشده و روش سنجش ميزان آلودگي بر اساس دستورالعمل ابلاغي سازمان تعيين مي‌شود و عامل آلودگي موظف است نسبت به رفع آلودگي صوتي مربوط در مهلت مقرر اقدام نمايد.
ماده 4- سازمان موظف است درصورت عدم رفع آلودگي صوتي در پايان مهلت تعيين شده نسبت به انجام اقدامات موضوع قانون در مورد متخلف يا متخلفان اقدام نمايد.
ماده 5- سازمان مجاز است در اجراي وظايف قانوني خود و رعايت مفاد قانون و اين آيين‌نامه هر زماني كه لازم بداند نسبت به بازرسي منابع آلوده‌كننده اقدام نمايد.
تبصره – با عامل آلودگي صوتي و يا هر شخص ديگري كه به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم از انجام بازرسي و يا پايش ميزان آلودگي صوتي جلوگيري و يا از ارايه آمار و اطلاعات مورد نياز سازمان خودداري نمايد طبق ماده (16) قانون رفتار خواهد شد.
ماده 6- مراكز معاينه فني وسايل‌نقليه موتوري موضوع ماده (6) قانون موظفند انواع وسايل‌نقليه موتوري مورد بازديد را از جهت رعايت حدود مجاز آلودگي صوتي نيز تحت آزمايش و معاينه قرار دهند.
ماده 7- نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران موظف است در مورد وسايل‌نقليه موتوري فاقد گواهي معاينه فني مطابق ماده (6) قانون اقدام نمايد.
ماده 8- وزارت راه و شهرسازي موظف است مستندات مورد نياز مربوط به رعايت حدود مجاز استاندارد آلودگي صوتي مربوط به حمل‌ونقل عمومي، هوايي، ريلي و دريايي را در اختيار سازمان قرار دهد.
ماده 9 – وزارت راه و شهرسازي موظف است در اجراي ماده (33) قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان- مصوب 1374- ، ظرف يك‌سال از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين تصويبنامه، دستورالعمل كنترل و كاهش آلودگي صدا ناشي از فعاليت‌ها ساختماني و ساير ساخت و سازها در محدوده شهرها و روستاها را با لحاظ محدوديت‌هاي نوعي، كمّي و زماني تدوين و در قالب مقررات ملي ساختمان ابلاغ نمايد.
ماده 10- وزارت كشور (سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي كشور) موظف است نسبت به تكميل طرح جامع مديريت كاهش آلودگي صوتي در كلان‌شهرها ظرف شش‌ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين تصويبنامه اقدام و پس از تأييد سازمان ابلاغ نمايد.
ماده 11- سازمان موظف است با همكاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شهرداري‌ها و ساير دستگاه‌هاي مربوط ظرف شش‌ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين تصويبنامه نسبت به تكميل و راه‌اندازي شبكه ملي پايش و اطلاع‌رساني آلودگي صوتي با اولويت كلان‌شهرها اقدام نمايد.
ماده 12- اعتبارات لازم براي اجراي تكاليف مقرر در اين آيين‌نامه در چهارچوب لوايح بودجه سنواتي دستگاه‌هاي ذي‌ربط منظور و پس از تصويب در چهارچوب مقررات مربوط هزينه مي‌شود.
حدود مجاز آلودگي صوتي
1- موتورسيكلت:
| ظرفيت سيلندر موتورسيكلت (CC) | حد مجاز صدا بر حسب دسي بل |
| 80≤ | 75 |
| 1175≤ ≥80 | 77 |
| ≥175 | 80 |
تبصره- روش انجام آزمون بر مبناي استاندارد شماره 10282 سازمان ملي استاندارد ايران با عنوان «موتور گازي و موتورسيكلت- سطح صدا» خواهد بود.
2- خودرو :
A)dB)* تراز سطح صوت مقياس وزني A
* روش انجام آزمون‌ها: روش انجام آزمون‌ها بر مبناي استانداردهاي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا مي‌باشد.
* خودروي كلاس M1: خودروهايي كه به‌منظور حمل مسافر مي‌باشند و در برگيرنده بيشتر از 9 صندلي با احتساب صندلي راننده نباشند.
* خودروي كلاس N1 : خودروهايي كه براي مقاصد حمل و كالا مي‌باشند (با مكانيزم جرم مجاز كمتر از 2 تن)
* آزمون صداي عبوري: بر اساس استاندارد 70/157/EEC اتحادیه اروپا، اين آزمون بايد در يك محيط خشك كه سطح صوت پس زمينه آن حداقل (10dB(A از سطح صداي توليدي توسط خودرو كمتر مي‌باشد و در شرايط جوي مناسب (بدون وزش باد)، انجام گيرد. دو ميكروفن در دو طرف خودرو و به فاصله 7/5 متر، از خط مركز خودرو، در ارتفاع 1/2متر، به موازات سطح افق و عمود بر راستاي خودرو قرار داده مي‌شود. خودرو از فاصله 10 متري امتداد ميكروفن‌ها با كمينه دو سرعت: 1- سرعت 50km/h ، يا 2- سرعت معادل سه چهارم سرعت اسمي موتور (در دنده 2 يا 3 يا درايو) به ميكروفن‌ها نزديك مي‌شود و در زمان طي مسافت 20 متر، سطح صوت ماشيني (مكانيزم) منتشره از آن اندازه‌گيري مي‌گردد.
* آزمون صداي اگزوز: بر اساس استاندارد 70/157/EEC اتحاديه اروپا، اين آزمون بايد در يك محيط خشك كه سطح صوت پس زمينه آن حداقل (10dB(A از سطح صداي توليدي توسط خودرو كمتر مي‌باشد و در شرايط جوي مناسب (بدون وزش باد)، انجام گيرد. يك ميكروفن با زاويه 45 درجه نسبت به مجراي خروجي اگزوز و در بيشينه دو ارتفاع: 1- ارتفاع مجراي خروجي اگزوز يا 2- ارتفاع 2/0 متر و به فاصله 5/0 متر، از دهانه خروجي اگزوز قرار داده مي‌شود و سطح صوت ماكزيمم مقدار به‌دست آمده از سه اندازه‌گيري پياپي با اختلافي در محدود (2dB(A، به‌عنوان نتيجه گزارش ارايه مي‌گردد.
* آزمون صداي وسيله هشداردهنده خودرو (نصب بر روي خودرو): بر اساس استاندارد 70/388/EEC اتحاديه اروپا، اين آزمون بايد در يك محيط خشك كه سطح صوت پس زمينه آن حداقل (10dB(A از سطح صداي توليدي توسط بوق خودرو كمتر مي‌باشد و در شرايط جوي مناسب (سرعت وزش باد كمتر از 18km/h، مي‌باشد) انجام گيرد. ميكروفن‌ها به فاصله 7 متر از لبه جلويي خودرو، به موازات سطح افق، در امتداد راستاي طولي خودرو، به سمت منبع توليد صوت قرار داده مي‌شود. ارتفاع ميكروفن‌ها از 5/0 تا 5/1 متر (نسبت به سطح زمين) متغير بوده و ماكزيمم سطح صوت به‌دست آمده از آنها طي يك‌بار اندازه‌گيري صداي بوق (موتور خاموش است)، به‌عنوان نتيجه گزارش ارايه مي‌گردد.
3- حدود مجاز آلودگي صوتي در پهنه‌هاي مختلف:
*پهنه مسكوني:
پهنه‌اي كه كاربري غالب آن مسكوني و كاركرد اصلي آن سكونت بوده و كاربري‌هاي مربوط به فعاليت‌ها پشتيبان براي تأمين نيازهاي روزمره و اوليه ساكنين محلات را نيز در خود جاي داده است. در پهنه سكونت، تأمين آسايش و امنيت ساكنين، مبناي انتخاب كاربري‌هاي مجاز به استقرار در اين پهنه است. تنوع در پهنه‌هاي مسكوني ناشي از وجود تفاوت بارز در تراكم ساختماني، ابعاد قطعات مسكوني، تعداد طبقات، تعداد واحد مسكوني در هر هكتار، عرض معابر و … است.
* پهنه مختلط (تجاري- مسكوني):
مشتمل بر قسمت‌هايي از شهر كه از رشد خزنده فضاهاي كار و فعاليت در بافت‌هاي مسكوني پديد آمده و از استقرار توأمان كاركردهاي سكونت و كار و فعاليت شكل گرفته است.
* مراكز تجاري- اداري:
شامل قسمت‌هايي از شهر كه عمدتاً داراي كاربري تجاري صرف و يا كاربري‌هاي مرتبط با آن باشد (مانند بازارها، پاساژها و…)
* پهنه فعاليت (مسكوني- صنعتي):
مشتمل بر قسمت‌هايي از شهر كه وجه غالب آن كار و فعاليت، به‌ويژه كاربري‌هاي تجاري خدماتي بوده و سكونت در آن ممنوع، يا محدود و تابع نظم عمومي كار و فعاليت است. اين پهنه زيرپهنه‌هاي اصلي متمايزي را دربرمي‌گيرد كه در هر يك، غلبه يكي از وجوه تجاري، اداري، خدماتي، صنعتي يا اختلاطي از آنها در مقياس‌هاي متفاوت شهري بارز است.
* پهنه صنعتي:
پهنه‌اي داراي كاربري صنعتي كه طبق ضوابط محيط‌زيست استقرار آنها در محيط شهر مجاز نبوده و بر اساس مطالعات زيست‌محيطي لازم است با فاصله‌اي مناسب بيرون از شهر يا نواحي مسكوني قرار گيرد. كارگاه‌هاي مزاحم شهري، كاربري‌هاي كارخانه‌اي، توليدي و خدمات صنعتي عموماً در اين محدوده واقع هستند.
* روش و محل اندازه‌گيري آلودگي صوتي به‌شرح زير مي‌باشد:
دستور (فرمول) محاسبه‌ي تراز متوسط (Lp ̄) روز و شب به‌شرح زير است:
(Leq (10′ تراز معادل در مدت زمان ده دقيقه اندازه‌گيري است كه 24 بار در شبانه روز (با فاصله زماني يك ساعته) اندازه‌گيري مي‌شود. محل اندازه‌گيري ضلعي از فرستنده است كه كمترين فاصله را با دريافت‌كننده دارد.
آیین نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگی ها ( موضوع ماده (2) قانون هوای پاک) مصوب 21/6/1397 هیات وزیران(موضوع ماده (۲) قانون هوای پاک)
ماده۱ـ دراین آییننامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ قانون: قانون هوای پاک ـ مصوب۱۳۹۶ ـ .
ب ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط زیست.
پ ـ شهرهای دارای اولویت: شهرهای واجد شرایط برنامهریزی ویژه جهت کاهش آلودگی هوا شامل تهران، کرج، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز، اراک و اهواز.
ماده۲ـ وزارت نفت موظف است براساس جدول زیر نسبت به تأمین و عرضه سوخت خودرو در سراسر کشور اقدام کند:
تبصره۱ـ تولید و توزیع (۷۰) میلیون لیتر بنزین یورو (۴) در روز منوط به عدم تجاوز سقف میزان مصرف بنزین کشور از (۸۵) میلیون لیتر در روز میباشد.
تبصره۲ـ از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه باید در تمام شهرهای دارای اولویت، سوخت بنزین یورو (۴) و نفت ـ گاز یورو (۴) در سقف مقرر در جدول مذکور در دسترس باشد.
تبصره۳ـ وزارت نفت موظف است از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه، نسبت به توزیع سوخت نفت ـ گاز یورو (۴) مورد نیاز در جایگاههای سوخت موضوع فهرست پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است، اقدام کند.
ماده۳ـ از ابتدای سال ۱۴۰۰ کل سوخت تولیدی بنزین و نفت ـ گاز کشور براساس استاندارد ملی خواهد بود.
تبصره ـ سازمان ملی استاندارد ایران موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه نسبت به تدوین استاندارد ملی سوخت گاز طبیعی و ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه نسبت به تدوین استاندارد ملی سوختهای بنزین و نفت ـ گاز و روغن موتور اقدام و مراحل اجباری شدن آن را از ابتدای سال ۱۴۰۰ از طریق شورای‌عالی استاندارد پیگیری کند.
ماده۴ ( اصلاحی 1397/11/17)ـ برنامه زمانی اعمال حداقل حدود مجاز آلایندگی خودروهای تولید داخل و وارداتی (بنزینی، دیزلی، گازسوز) به شرح جدول زیر تعیین می‌شود:
تبصره (اصلاحی 1397/11/17)ـ شمارهگذاری هر سه دستگاه خودرو دیزلی نو با استاندارد آلایندگی یورو (۵) EEV منوط به اسقاط یک یا چند دستگاه خودرو دیزلی با مجموع ظرفیت گواهی اسقاط مشابه است.
ماده۵ ـ سازمان موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه فرایند آزمونهای تأیید نوع و تطابق تولید را بروزرسانی کند. تأییدیه آزمونهای آلایندگی در صورتی معتبر است که توسط آزمایشگاه‌ها و مراکز آزمون داخلی و خارجی مورد تأیید سازمان انجام شده باشد. سازمان موظف است فرایند صدور تأییدیه حدود مجاز آلایندگی را به صورت ماشینی (مکانیزه) و از طریق درگاه اینترنتی انجام دهد.
ماده۶ ـ سازمان موظف است به منظور اطمینان از احراز صحت همه بخش‌های فرایند تأیید حدود مجاز آلایندگی، نسبت به نمونهبرداری و انجام آزمونهای تطابق تولید اقدام کند. عدم احراز حدود مجاز آلایندگی، منجر به توقف تولید، توقف شمارهگذاری و اجرای مجدد ضوابط آلایندگی می‌شود.
ماده۷ ـ سازمان ملی استاندارد ایران موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه نسبت به تدوین و ابلاغ استاندارد مشخصات و ویژگیهای تجهیزات کاهش آلایندگی خودرویی شامل واکنشگر سه راهه، پالایشگر (فیلتر)های جاذب دوده، انتخابی کاهنده اکسیدهای نیتروژن، حذف آمونیاک و اکسیداسیون دیزل و همه افزودنی‌های این تجهیزات مانند محلول رقیق آمونیاک (محلول ادبلو) و افزودنی‌های پالایشگر(فیلتر)های دوده اقدام و مراحل اجباری شدن آن را از طریق شورای‌عالی استاندارد پیگیری کند.
ماده۸ ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است میزان حقوق ورودی خودروهای پایه گازسوز، برقی و تمام هیبریدی و اجزا و قطعات مربوط را بهصورت سالانه با حداقل تعرفه ممکن جهت تصویب به هیأت وزیران ارایه کند.
ماده۹ـ وزارت نفت موظف است ضمن برنامهریزی برای توسعه استفاده از خودروهای گازسوز، قیمت سوخت گاز خودروهای گازسوز را به نحوی به مراجع ذی‌ربط قیمت‌گذاری پیشنهاد کند که مزیت نسبی استفاده از سوخت گاز نسبت به سوخت مایع به میزان مؤثری حفظ شود.
ماده ۱0ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است تمهیدات لازم برای ثبت اطلاعات نوع خودرو، سوخت خودرو، سطح استاندارد آلایندگی در زمان ساخت، تجهیزات خاص پایش (کنترل) آلایندگی نظیر پالایشگر(فیلتر)های دوده و کاهنده اکسیدهای نیتروژن و نصب تجهیزات جدید پایش (کنترل) آلایندگی (رتروفیت) را براساس اعلام سازمان به نحوی اعمال کند که اطلاعات مذکور در سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران (سیمفا) قابل دسترسی باشد.
ماده۱۱ـ شمارهگذاری موتورسیکلت بنزینی منوط به اسقاط یک دستگاه موتورسیکلت است. موتورسیکلتهای برقی از شرط اسقاط معاف هستند.
تبصره ـ پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است نسبت به اعمال محدودیت‌های قانونی تردد موتورسیکلتهای بنزینی فرسوده از جمله ماده (۸) قانون و ماده (۱۸) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب۱۳۸۹ ـ اقدام کند.
ماده۱۲ـ تولیدکنندگان و واردکنندگان موتورسیکلت از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه موظفند ده درصد (۱۰%) سبد محصولات هر دوره سه ماهه خود را بر مبنای تعداد تولید، به موتورسیکلت برقی اختصاص دهند و در صورت عدم امکان، به ازای شمارهگذاری هر دستگاه موتورسیکلت از میزان ده درصد (۱۰%) مذکور، سه دستگاه موتورسیکلت فرسوده از رده خارج کنند.
ماده۱۳ـ صدور مجوز جدید برای شرکتهای حمل و نقل پیک موتوری منوط به برقی بودن کل ناوگان موتورسیکلت مورد استفاده آنها در شهرهای دارای اولویت است. همچنین تمدید مجوز شرکتهای حمل و نقل پیک موتوری موجود از ابتدای سال ۱۳۹۹ مشمول حکم این ماده می‌شود.
ماده۱۴ـ دستگاه‌های موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری ـ مصوب۱۳۸۶ـ موظفند تا پایان سال ۱۳۹۷ کلیه ناوگان موتورسیکلت ملکی شهری خود را در شهرهای دارای اولویت به موتورسیکلت برقی تبدیل کنند. وسایل نقلیه امدادی موضوع بند (۱۰۰) ماده (۱) آییننامه راهنمایی و رانندگی موضوع تصویبنامه شماره ۲۰۸۷۳/ت۲۹۱۶۹هـ مورخ ۱۳۸۴/۴/۸ و اصلاحات بعدی آن از شمول این ماده مستثنی هستند.
ماده۱۵ـ حدود مجاز معاینه فنی کلیه وسایل نقلیه به تفکیک نوع خودرو، سوخت و تجهیزات کاهنده آلایندگی توسط سازمان و با اخذ نظر از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی و کشور تعیین می‌شود.
ماده۱۶ـ وزارت نفت موظف است اجرای طرح کهاب (کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار) بنزین را در کلیه جایگاههای سوخترسانی شهری با اولویت کلانشهر و با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در قالب طرح شرکتهای توزیع سوخت صاحب نشان (برندینگ) تا پایان سال ۱۳۹۸ تکمیل کند.
ماده۱۷ـ کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری در تهران از ابتدای سال ۱۳۹۸ و در دیگر شهرهای دارای اولویت از ابتدای سال ۱۳۹۹، در صورت نیاز به استفاده از وسایل نقلیه نیمهسنگین و سنگین اعم از خرید موردی یا خرید در قالب قرارداد پیمانکاری ملزم به استفاده از وسایل نقلیه دیزلی با عمر کمتر از پنج سال، دیزلی دارای پالایشگر(فیلتر) دوده استاندارد، گازسوز یا برقی هستند .
ماده۱۸ـ سازمان ملی استاندارد ایران موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه نسبت به تدوین استاندارد ملی راهبری و نگهداری ایستگاه‌های پایش آلودگی هوا شامل همه آلاینده‌های معیار، آزمایشگاه مرجع برای صحتسنجی (کالیبراسیون) گازهای مرجع و تجهیزات مربوط اقدام و مراحل اجباری شدن آن را از طریق شورای عالی استاندارد پیگیری کند.
ماده۱۹ـ سازمان ملی استاندارد ایران موظف است با همکاری سازمان و سازمان هواشناسی کشور ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه نسبت به تهیه فهرست تجهیزات مورد تأیید برای پایش آلودگی هوا و اطلاعرسانی آن در درگاه اینترنتی سازمان ملی استاندارد ایران اقدام و فهرست مذکور را به صورت سالانه بروزرسانی کند. تأمین هرگونه تجهیزات پایش آلایندگی هوا خارج از فهرست مذکور توسط دستگاه‌هایی که به نحوی از بودجه عمومی یا کمک‌های دولتی استفاده می‌کنند، ممنوع است.
ماده۲۰ـ به منظور هم‌افزایی در بهره‌برداری از دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا، کلیه دستگاه‌های اجرایی و شهرداری‌های دارای دستگاه‌های مذکور موظفند ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه امکان دسترسی برخط اطلاعات و خروجیهای دستگاه‌های مذکور را به صورت تعاملات الکترونیکی (وب سرویس) و از طریق شبکه ملی پایش آلودگی هوا فراهم کنند. سازمان موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه شبکه ملی پایش موضوع این ماده را در آن سازمان ایجاد کند. کارگروهی با مسئولیت سازمان و عضویت وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، راه و شهرسازی (سازمان هواشناسی کشور) و کشور و مسئولیت هماهنگی‌های اجرایی لازم به منظور استفاده بهینه از امکانات موجود در کشور در خصوص موضوع این ماده را برعهده دارد.
ماده۲۱ـ سازمان موظف است اقدامات لازم برای برخط کردن داده‌های آلودگی هوای کل کشور و اطلاعرسانی عمومی از جمله از طریق درگاه اینترنتی را ظرف یک سال انجام دهد.
ماده۲۲ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است برآورد سالانه تخمین هزینه‌های مستقیم آلودگی هوا در خصوص بیماری‌ها و مرگ و میرهای منتسب به آلودگی هوا را به تفکیک آلاینده‌های معیار و شهرهای دارای اولویت کشور منتشر کند.
ماده۲۳ـ وزارت نیرو موظف است تا پایان تیر ماه سال ۱۳۹۸ کلیه نیروگاه‌هایی که در طول سال ۱۳۹۷ به دلیل مصرف سوخت مازوت بیش از سی روز حدود مجاز انتشار آلایندگی را رعایت نکنند، با تأیید سازمان به نصب تجهیزات کاهش نشر آلاینده‌های هوا مجهز کند.
ماده۲۴ـ سازمان موظف است نسبت به تولید سیاهه انتشار آلاینده‌های هوا در شهرهای دارای اولویت، اقدام و نتیجه را تا پایان شهریور ماه سال ۱۳۹۸ به صورت سامانه پویا با قابلیت بروزرسانی ارایه کند.
تبصره ـ سازمان هواشناسی کشور موظف است الگو (مدل)های پیش‌بینی آلودگی هوا مبتنی بر استفاده از اطلاعات سامانه سیاهه انتشار موضوع این ماده و اطلاعات ایستگاه‌های پایش آلودگی هوا را به نحوی تهیه کند که تا شش ماه پس از دریافت سیاهه انتشار امکان ارایه اطلاعات پیش‌بینی آلودگی هوا از طریق الگو (مدل)های مذکور به مراجع ذی‌ربط و هشدار و آگاهی‌بخشی عمومی در این خصوص فراهم شود.
ماده۲۵ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند تا پایان سال تحصیلی ۱۳۹۸ ـ ۱۳۹۷ حسب مورد و با همکاری سازمان نسبت به ایجاد و ساماندهی رشتهها و گرایشهای مرتبط با آلودگی هوا با هدف تربیت متخصص مورد نیاز در پایش آلودگی هوا و امور مرتبط اقدام کنند.
ماده۲۶ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه با همکاری سازمان و سازمان ملی استاندارد ایران دستورالعمل اجرایی بهرهگیری کامل از خدمات آزمایشگاههای تخصصی عضو شبکه آزمایشگاههای علمی ایران (شاعا) را برای پایش و ارزیابی کیفیت هوا و منابع انتشار آلودگی هوا به نحوی تدوین کند که نیاز به آزمایشگاههای خارج از کشور در این خصوص برطرف شود.
ماده۲۷ـ مسئولیت نظارت بر اجرای این آییننامه برعهده سازمان بوده و سازمان موظف است گزارش نحوه اجرا و عملکرد این آییننامه را در مقاطع زمانی شش ماهه به دفتر هیأت دولت ارایه کند.