ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ(ابلاغی مقام معظم رهبری )
حضرت آﯾﺖ اﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در اﺟﺮای ﺑﻨﺪ ﯾﮏ اﺻﻞ۱۱۰ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ، در ﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ روﺳﺎی ﻗﻮا مورخ ۱۳۹۴/۸/۲۶، ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را اﺑﻼغ ﮐﺮدﻧﺪ. متن سیاستهای ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه، ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ:
ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮّﺣﻤﻦ اﻟﺮّﺣﯿﻢ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ
۱ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺎﻣﻊ، ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ)از ﻗﺒﯿﻞ ﻫﻮا، آب، ﺧﺎک و ﺗﻨﻮع زﯾﺴﺘﯽ( ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻮان و ﭘﺎﯾﺪاری زﯾﺴﺖ ﺑﻮم ﺑﻮﯾﮋه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﺳﺎﺧﺘﺎری ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺮدﻣﯽ.
۲ـ اﯾﺠﺎد ﻧﻈﺎم ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﻠّﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
۳ـ اﺻﻼح ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﺧﻮردار ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺳﺎﻟﻢ و رﻋﺎﯾﺖ ﻋﺪاﻟﺖ و ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ ﻧﺴﻠﯽ.
۴ـ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از اﻧﺘﺸﺎر اﻧﻮاع آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز و ﺟﺮم اﻧﮕﺎری ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﻣﺠﺎزات ﻣﺆﺛﺮ و ﺑﺎزدارﻧﺪه آﻟﻮده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و اﻟﺰام آﻧﺎن ﺑﻪ ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت.
۵ـ ﭘﺎﯾﺶ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻋﻮاﻣﻞ آﻻﯾﻨﺪه ﻫﻮا، آب، ﺧﺎک، آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﺎی ﺻﻮﺗﯽ، اﻣﻮاج و اﺷﻌﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺮب و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ اﻗﻠﯿﻢ و اﻟﺰام ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ و آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ.
۶ـ ﺗﻬﯿﻪ اﻃﻠﺲ زﯾﺴﺖ ﺑﻮم ﮐﺸﻮر و ﺣﻔﺎﻇﺖ، اﺣﯿﺎء، ﺑﻬﺴﺎزی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮ )ﻣﺎﻧﻨﺪ درﯾﺎ،درﯾﺎﭼﻪ، رودﺧﺎﻧﻪ، ﻣﺨﺰن ﺳﺪﻫﺎ، ﺗﺎﻻب، آﺑﺨﻮان زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، ﺟﻨﮕﻞ، ﺧﺎک، ﻣﺮﺗﻊ و ﺗﻨﻮع زﯾﺴﺘﯽ ﺑﻮﯾﮋه ﺣﯿﺎت وﺣﺶ( و اﻋﻤﺎل ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ در ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻮان اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ )ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ و ﺗﻮان ﺑﺎزﺳﺎزی( آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری، ﻣﺪﯾﺮیت اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺣﺴﺎس و ارزﺷﻤﻨﺪ )از ﻗﺒﯿﻞ ﭘﺎرک ﻫﺎی ﻣﻠّﯽ و آﺛﺎر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻠّﯽ( و ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ژﻧﺘﯿﮏ و ارﺗﻘﺎء آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ.
۷ـ ﻣدیریت تغییرات اقلیم و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪات زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﯿﺎﺑﺎن زاﯾﯽ، ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﺑﻮﯾﮋه رﯾﺰﮔﺮدﻫﺎ،ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺮاﯾﺖ دﻫﻨﺪه ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ و رادﯾﻮاﮐﺘﯿﻮ و ﺗﻮﺳﻌﻪ آﯾﻨﺪه ﻧﮕﺮی و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﻧﻮﻇﻬﻮر زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻣﺪﯾﺮیت آن.
۸ ـ ﮔﺴﺘﺮش اﻗﺘﺼﺎد ﺳﺒﺰ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ:
۱ـ۸ ـ صنعت کم کربن، اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژی ﻫﺎی ﭘﺎک، ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی ﺳﺎﻟﻢ و ارﮔﺎﻧﯿﮏ و مدیریت پسماندها و ﭘﺴﺎب ﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از ﻇﺮﻓیت ها و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻃﺒﯿﻌﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ.
۲ـ۸ ـ اﺻﻼح اﻟﮕﻮی ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزی اﻟﮕﻮی ﻣﺼﺮف آب، ﻣﻨﺎﺑﻊ،ﻏﺬا، ﻣﻮاد و اﻧﺮژی ﺑﻮﯾﮋه ﺗﺮوﯾﺞ ﻣﻮاد ﺳﻮﺧﺘﯽ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
۳ـ۸ ـ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺒﺰ و ﻏﯿﺮﻓﺴﯿﻠﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻗﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ ﺑﻮﯾﮋه در ﮐﻼﻧﺸﻬﺮ ﻫﺎ.
۹ـ ﺗﻌﺎدل ﺑﺨﺸﯽ و ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﯿﻔﯽ آب ﻫﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﺟﺮای ﻋﻤﻠﯿﺎت آﺑﺨﯿﺰداری، آﺑﺨﻮان داری، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری از آب ﻫﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﺗﺒﺨﯿﺮ وﮐﻨﺘﺮل ورود آﻻﯾﻨﺪه ﻫﺎ.
۱۰ـ اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻈﺎم ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ارزش ﻫﺎ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ )ﺗﺨﺮﯾﺐ،آﻟﻮدﮔﯽ و اﺣﯿﺎء( در ﺣﺴﺎب ﻫﺎی ﻣﻠّﯽ.
۱۱ـ ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﻫﺎ و ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮارض و ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺳﺒﺰ.
۱۲ـ ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﻨﺸﻮر اﺧﻼق ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﺗﺮوﯾﺞ و ﻧﻬﺎدﯾﻨﻪ ﺳﺎزی ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﺧﻼق زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ارزش ﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺳﺎزﻧﺪه اﯾﺮاﻧﯽ ـ اﺳﻼﻣﯽ.
۱۳ـ ارﺗﻘﺎء ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻤﯽ و ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪی از ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﻧﻮآوراﻧﻪ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺗﺠﺎرب ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻮﻣﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل زﯾﺴﺖ ﺑﻮم ﻫﺎ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از آﻟﻮدﮔﯽ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
۱۴ـ ﮔﺴﺘﺮش ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﯽ، داﻧﺶ و ﺑﯿﻨﺶ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻣﻌﺎرف دﯾﻨﯽِ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮﯾﮋه اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف و ﻧﻬﯽ از ﻣﻨﮑﺮ ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح و اﻗﺸﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ.
۱۵ـ ﺗﻘﻮﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺎ:
۱ـ۱۵ـ ﺗﻼش ﺑﺮای اﯾﺠﺎد و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ای ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر و آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﺎی آﺑﯽ.
۲ـ۱۵ـ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت و ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎری ﻫﺎی ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ و ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار دوﺟﺎﻧﺒﻪ، ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ، ﻣﻨﻄﻘﻪ ای و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
۳ـ۱۵ـ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی ﻣﺆﺛﺮ از ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ و ﻣﺸﻮق ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮی اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻢ ﮐﺮﺑﻦ و ﺗﺴﻬﯿﻞ اﻧﺘﻘﺎل و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوری ﻫﺎ و ﻧﻮآوری ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ.