ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ(ابلاغی مقام معظم رهبری )
حضرت آﯾﺖ اﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪ اي رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در اﺟﺮاي ﺑﻨﺪ ﯾﮏ اﺻﻞ110 ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ، در ﻧﺎﻣﻪ اي ﺑﻪ روﺳﺎي ﻗﻮا مورخ 1394/8/26، ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را اﺑﻼغ ﮐﺮدﻧﺪ.
متن سیاستهای ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻊ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﻈﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه، ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ:
ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮّﺣﻤﻦ اﻟﺮّﺣﯿﻢ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ
1ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺎﻣﻊ، ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ)از ﻗﺒﯿﻞ ﻫﻮا، آب، ﺧﺎك و ﺗﻨﻮع زﯾﺴﺘﯽ( ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻮان و ﭘﺎﯾﺪاري زﯾﺴﺖ ﺑﻮم ﺑﻮﯾﮋه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺮدﻣﯽ.
2ـ اﯾﺠﺎد ﻧﻈﺎم ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﻠّﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
3ـ اﺻﻼح ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﺧﻮردار ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺳﺎﻟﻢ و رﻋﺎﯾﺖ ﻋﺪاﻟﺖ و ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ ﻧﺴﻠﯽ.
4ـ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از اﻧﺘﺸﺎر اﻧﻮاع آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز و ﺟﺮم اﻧﮕﺎري ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﻣﺠﺎزات ﻣﺆﺛﺮ و ﺑﺎزدارﻧﺪه آﻟﻮده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و اﻟﺰام آﻧﺎن ﺑﻪ ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت.
5ـ ﭘﺎﯾﺶ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻋﻮاﻣﻞ آﻻﯾﻨﺪه ﻫﻮا، آب، ﺧﺎك، آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺻﻮﺗﯽ، اﻣﻮاج و اﺷﻌﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺮب و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ اﻗﻠﯿﻢ و اﻟﺰام ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ.
6ـ ﺗﻬﯿﻪ اﻃﻠﺲ زﯾﺴﺖ ﺑﻮم ﮐﺸﻮر و ﺣﻔﺎﻇﺖ، اﺣﯿﺎء، ﺑﻬﺴﺎزي و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮ )ﻣﺎﻧﻨﺪ درﯾﺎ،درﯾﺎﭼﻪ، رودﺧﺎﻧﻪ، ﻣﺨﺰن ﺳﺪﻫﺎ، ﺗﺎﻻب، آﺑﺨﻮان زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، ﺟﻨﮕﻞ، ﺧﺎك، ﻣﺮﺗﻊ و ﺗﻨﻮع زﯾﺴﺘﯽ ﺑﻮﯾﮋه ﺣﯿﺎت وﺣﺶ( و اﻋﻤﺎل ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ در ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻮان اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ )ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ و ﺗﻮان ﺑﺎزﺳﺎزي( آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪاري، ﻣﺪﯾﺮیت اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﺴﺎس و ارزﺷﻤﻨﺪ )از ﻗﺒﯿﻞ ﭘﺎرك ﻫﺎي ﻣﻠّﯽ و آﺛﺎر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻠّﯽ( و ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ژﻧﺘﯿﮏ و ارﺗﻘﺎء آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ.
7ـ ﻣدیریت تغییرات اقلیم و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪات زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﯿﺎﺑﺎن زاﯾﯽ، ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﺑﻮﯾﮋه رﯾﺰﮔﺮدﻫﺎ،ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺮاﯾﺖ دﻫﻨﺪه ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ و رادﯾﻮاﮐﺘﯿﻮ و ﺗﻮﺳﻌﻪ آﯾﻨﺪه ﻧﮕﺮي و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎي ﻧﻮﻇﻬﻮر زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻣﺪﯾﺮیت آن.
8 ـ ﮔﺴﺘﺮش اﻗﺘﺼﺎد ﺳﺒﺰ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ:
1ـ8 ـ صنعت کم کربن، اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژي ﻫﺎي ﭘﺎك، ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزي ﺳﺎﻟﻢ و ارﮔﺎﻧﯿﮏ و مدیریت پسماندها و ﭘﺴﺎب ﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﻇﺮﻓیت ها و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻃﺒﯿﻌﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ.
2ـ8 ـ اﺻﻼح اﻟﮕﻮي ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي اﻟﮕﻮي ﻣﺼﺮف آب، ﻣﻨﺎﺑﻊ،ﻏﺬا، ﻣﻮاد و اﻧﺮژي ﺑﻮﯾﮋه ﺗﺮوﯾﺞ ﻣﻮاد ﺳﻮﺧﺘﯽ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
3ـ8 ـ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺒﺰ و ﻏﯿﺮﻓﺴﯿﻠﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻗﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ ﺑﻮﯾﮋه در ﮐﻼﻧﺸﻬﺮ ﻫﺎ.
9ـ ﺗﻌﺎدل ﺑﺨﺸﯽ و ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﯿﻔﯽ آب ﻫﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎت آﺑﺨﯿﺰداري، آﺑﺨﻮان داري، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از آب ﻫﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﺗﺒﺨﯿﺮ وﮐﻨﺘﺮل ورود آﻻﯾﻨﺪه ﻫﺎ.
10ـ اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻈﺎم ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ارزش ﻫﺎ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ )ﺗﺨﺮﯾﺐ،آﻟﻮدﮔﯽ و اﺣﯿﺎء( در ﺣﺴﺎب ﻫﺎي ﻣﻠّﯽ.
11ـ ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻫﺎ و ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮارض و ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺳﺒﺰ.
12ـ ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﻨﺸﻮر اﺧﻼق ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﺗﺮوﯾﺞ و ﻧﻬﺎدﯾﻨﻪ ﺳﺎزي ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﺧﻼق زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ارزش ﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪه اﯾﺮاﻧﯽ ـ اﺳﻼﻣﯽ.
13ـ ارﺗﻘﺎء ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻤﯽ و ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪي از ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺗﺠﺎرب ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻮﻣﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل زﯾﺴﺖ ﺑﻮم ﻫﺎ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از آﻟﻮدﮔﯽ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
14ـ ﮔﺴﺘﺮش ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﯽ، داﻧﺶ و ﺑﯿﻨﺶ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻣﻌﺎرف دﯾﻨﯽِ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮﯾﮋه اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف و ﻧﻬﯽ از ﻣﻨﮑﺮ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح و اﻗﺸﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ.
15ـ ﺗﻘﻮﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺎ:
1ـ15ـ ﺗﻼش ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر و آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﺎي آﺑﯽ.
2ـ15ـ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت و ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎري ﻫﺎي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ و ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار دوﺟﺎﻧﺒﻪ، ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ، ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
3ـ15ـ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي ﻣﺆﺛﺮ از ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ و ﻣﺸﻮق ﻫﺎي ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻢ ﮐﺮﺑﻦ و ﺗﺴﻬﯿﻞ اﻧﺘﻘﺎل و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ و ﻧﻮآوري ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ.